Publikacje
Maria HALAMSKA, Sylwia MICHALSKA, Ruta ŚPIEWAK
 |
STUDIA NAD STRUKTURĄ SPOŁECZNĄ WIEJSKIEJ POLSKI
|
Wiejska Polska to znacząca, bo sięgająca dwóch piątych, część społeczeństwa. (…) Zasadne są więc pytania, kim są, jakie zawody wykonują mieszkańcy obszarów wiejskich, czym charakteryzuje się ich społeczne położenie w stosunku do reszty społeczeństwa, w tym jego miejskiej części. By zgłębić problem, trzeba postawić następne pytania – o to (…), jakie czynniki wpływają na społeczne zróżnicowanie wiejskiej Polski oraz jak ta wiejska Polska widzi siebie na tle kraju, jak postrzega zróżnicowanie wewnętrzne. To percepcja zmian i ocena własnej sytuacji kształtuje ludzkie postawy i wpływa na podejmowane decyzje. Taki ciąg pytań stanowi szkielet projektu badawczego, zatytułowanego „Struktura społeczna wsi i jej świadomościowe korelaty”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Niniejszy tom jest pierwszą z projektowanych trzech publikacji, które mają powstać w efekcie jego realizacji.
fragment Wstępu
Książka nie zawiera studiów stanowiących prostą diagnozę sytuacji społecznej wsi (...); jest próbą wieloaspektowego i pogłębionego ujęcia problemu. Jego opis znacząco poprawia nasze możliwości wglądu socjologicznego w ten aspekt struktury społecznej (...). Ta ciekawa propozycja wydawnicza składa się z trzech względnie autonomicznych, ale jednak komplementarnych i doskonale uzupełniających się opracowań. Badania dla potrzeb projektu są przygotowane w oparciu o starannie przemyślaną metodologię, której szczegółową charakterystykę znajdziemy w książce.
z recenzji prof. Ryszarda Cichockiego.
Spis treści
O książce 7
Część pierwsza
Struktura społeczna ludności wiejskiej na początku XXI wieku
Maria Halamska
1. O badaniu struktury społecznej wsi: wprowadzenie metodologiczne 11
1.1. Wprowadzenie nie tylko historyczne 11
1.2. Struktura społeczna jako przedmiot badań 16
1.3. O pewnej możliwości (innych) uogólnień 18
2. Współczesna struktura społeczno-zawodowa ludności wiejskiej: jak jest? 22
3. Wewnętrzne zróżnicowanie i specyfika segmentów struktury społeczno-zawodowej wsi 27
3.1. Specyfika wiejskiej klasy średniej 27
3.2. Rolnicy, czyli o kłopotliwej zbiorowości społecznej 35
3.3. Wiejscy robotnicy, czyli dominujący segment struktury wsi 48
4. Poza strukturą: grupy czy tylko sytuacje przejściowe? 59
5. Procesy zmian struktury społecznej wsi, czyli jak do tego doszło 72
5.1. Dezagraryzacja 73
5.2. Proletaryzacja 77
5.3. Gentryfikacja 80
6. Dokąd zmierza wieś: polaryzacja czy średnienie? 86
Część druga
Płeć, gender i struktura społeczna
Sylwia Michalska
1. Płeć w badaniach struktury społecznej – problemy teoretyczne i metodologiczne 97
1.1. Kobiety w badaniach struktury społecznej 98
1.2. Podejścia feministyczne i „straszny gender” 101
2. Podejście feministyczne i gender w badaniach społecznych realizowanych na wsi – przegląd problematyki 107
2.1. Postrzeganie kobiet w badaniach wiejskich 107
2.2. Identyfikacje związane z płcią – kobiecość i męskość w badaniach wsi 110
3. Płeć i gender w badaniach w Polsce, sytuacja kobiet wiejskich 114
3.1. Badania nad sytuacją kobiet w Polsce 114
3.2. Badania realizowane na wsi z uwzględnieniem kryterium płci 115
3.3. Płeć a miejsce w strukturze społeczności wiejskiej w Polsce 117
Część trzecia
Wiejska gentryfikacja: definicja, znaczenie i skutki procesu
Ruta Śpiewak
1. Charakterystyka procesu 129
1.1. Porządkowanie przedpola 129
1.2. Wiejska gentryfikacja – kwestie definicyjne 131
1.3. Skutki procesu gentryfikacji 135
2. Polska specyfika procesu: niezbadany obszar? 140
3. Gmina Prażmów: studium przypadku procesu 144
3.1. Wyzwania metodologiczne 144
3.2. Napływ gentryfierów i reakcje autochtonów 145
3.3. Zmiana struktury społecznej 147
3.4. Zmieniająca się lokalna gospodarka 148
3.5. Zmiany w strukturze przestrzennej gminy 150
3.6. Podobnie czy inaczej? Razem czy obok siebie? 151
4. Podsumowanie 156
Bibliografia 158
Noty o autorkach 174
Indeks osobowy 175
Książka do nabycia w księgarni internetowej Wydawnictwa Naukowego Scholar:
http://scholar.com.pl/sklep.php?md=products&id_c=1&id_p=2633
