Publikacje

Strona główna / Publikacje / Uwarunkowania ekonomiczne polityki rozwoju polskiej wsi i rolnictwa

redakcja naukowa Mirosław Drygas i Katarzyna Zawalińska

Uwarunkowania ekonomiczne polityki rozwoju polskiej wsi i rolnictwa

Uwarunkowania ekonomiczne polityki rozwoju polskiej wsi i rolnictwa

Warszawa 2012, 243 s.
Wydawca: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk
ISBN 978-83-89900-52-4

Książka, która właśnie trafia do rąk czytelników, należy do „triady", jest bowiem jedną z trzech wydanych ostatnio publikacji, prezentujących efekty programu badawczego: Wieś i rolnictwo w Polsce w warunkach intensyfikacji procesów globalnych - wyzwania i sposoby adaptacji. Każda z tych trzech książek (w swoim oczywiście zakresie) jest podsumowaniem interdyscyplinarnych badań prowadzonych w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa w latach 2009-2012. Zespół autorów, pracowników naukowych Instytutu, porusza szeroki wachlarz fundamentalnych kwestii związanych z rozumieniem roli wsi, jej mieszkańców i rolnictwa we współczesnych procesach rozwoju społeczno-ekonomicznego kraju.
W tej książce podjęto próbę określenia miejsca, roli wsi i rolnictwa w strukturach i przemianach głównie ekonomicznych zachodzących współcześnie w Polsce. Poruszono problemy związane z kreowaniem polityki rolnej, wskazując na niedostateczne uwzględnianie jej wiejskiego komponentu, co w efekcie sprawia, że ma ona przede wszystkim rolniczy wymiar sektorowy. W wynikającej z badań konkluzji stwierdzono, że tradycyjne (standardowe) mierniki i wskaźniki opisujące wkład, miejsce wsi i rolnictwa w gospodarce i społeczeństwie nie odzwierciedlają ich rzeczywistego znaczenia.

Mirosław Drygas
Redaktor naukowy

SPIS TREŚCI

Wstęp - Mirosław Drygas 11

Rozdział 1. Wieś i rolnictwo w strukturach współczesnej Polski - Jerzy Wilkin 19

Wstęp 19
1. Mechanizmy i prawidłowości przemian strukturalnych 20
2. Główne czynniki wpływające na zmianę miejsca wsi i rolnictwa w strukturze kraju 23
3. Sytuacja ekonomiczna rolnictwa i obszarów wiejskich przed i po wejściu Polski do Unii Europejskiej 27
4. Nowe miejsce i nowe funkcje rolnictwa 29
5. Miejsce rolnictwa w strukturze symboliczno-kulturowej i społecznej 31
6. Regionalne zróżnicowanie struktury rolnictwa i obszarów wiejskich 33
7. Aksjologia polityki kształtującej miejsce wsi i rolnictwa w strukturze kraju 34
Bibliografia 38

Rozdział 2. Ocena wpływu wybranych scenariuszy rozdysponowania funduszy WPR w Polsce w kontekście reformy 2014-2020 - Katarzyna Zawalińska 41

Wstęp 41
1. Metodologia 42
2. Wyniki symulacji modelowych 48
3. Porównanie wyników scenariuszy 63
Wnioski 67
Bibliografia 68

Rozdział 3. Uwarunkowania skutecznego wdrażania wsparcia UE dla polskiej wsi i sektora żywnościowego - Mirosław Drygas 71

Wprowadzenie 71
1. Proces polityczny realizacji polityki rozwoju obszarów wiejskich 72
2. Cykl tworzenia oraz realizacji polityki rolnej i rozwoju obszarów wiejskich 76
3. Rola instytucji w procesie wdrażania wsparcia z WPR 83
4. Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020 89
Uwagi i wnioski 91
Bibliografia 93

Rozdział 4. Dywersyfikacja gospodarki ważnym celem polityki wiejskiej - Marek Kłodziński 95

1. Proces dezagraryzacji wsi 95
2. Polityka wiejska 97
3. Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich 100
4. Bariery dywersyfikacji rozwoju obszarów wiejskich 104
Podsumowanie 111
Bibliografia 115

Rozdział 5. Priorytet tworzenia miejsc pracy w strategii rozwoju kraju na przykładzie programów rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych z UE w latach 2002-2012 - Iwona Nurzyńska 117

Wprowadzenie 117
1. Programy UE jako forma interwencji publicznej 119
2. Miejsce priorytetu tworzenia pozarolniczych miejsc pracy w dyskursie politycznym i programach pomocy publicznej 122
3. Ocena skuteczności realizacji priorytetu tworzenia miejsc pracy na terenach wiejskich w latach 2002-2012 124
Podsumowanie 132
Bibliografia 133

Rozdział 6. Znaczenie wielozawodowości w rodzinach rolniczych - Marta Błąd 135

Wstęp 135
1. Czym jest wielozawodowość - koncepcje teoretyczne 135
2. Przyczyny wielozawodowości w świetle teorii i praktyki 140
3. Wielozawodowość we współczesnym świecie - skala zjawiska i znaczenie dochodu pozarolniczego w rodzinach rolniczych 147
Zakończenie 153
Bibliografia 154

Rozdział 7. Gospodarstwa rolne po wejściu Polski do UE. Analiza zmian strukturalnych na tle lat poprzednich - Włodzimierz Dzun 157

1. Zmiany w liczbie gospodarstw rolnych 159
2. Zmiany powierzchni gruntów rolnych w dyspozycji gospodarstw rolnych 160
3. Zmiany w strukturze własnościowej i prawnoorganizacyjnej gospodarstw rolnych 161
4. Zmiany w strukturze obszarowej gospodarstw rolnych 164
5. Przemiany w strukturze gospodarstw rolnych według celu produkcji rolnej 168
6. Zmiany w strukturze gospodarstw według ukierunkowania produkcji rolniczej 171
7. Zmiany w wyposażeniu gospodarstw rolnych w środki trwałe i obrotowe 179
8. Zmiany w wielkości ekonomicznej gospodarstw rolnych 187
9. Zmiany w poziomie i strukturze pracujących w gospodarstwach rolnych 188
10. Zmiany w sytuacji dochodowej gospodarstw rolnych 191
Podsumowanie i wnioski 194
Bibliografia 197

Rozdział 8. Społeczno-ekonomiczne kwestie integracji polskiego rolnictwa z Unią Europejską - Leszek Klank 201

Wprowadzenie 201
1. Ceny produkcji rolnej 205
2. Nożyce cen 211
3. Ceny ziemi 213
4. Dochody rodzin rolniczych 217
Podsumowanie 222

Rozdział 9. Efektywność techniczna produkcji żywca wołowego w różnych systemach chowu w wybranych krajach Europy i na świecie - Michał Świtłyk 225

Wstęp 225
1. Metody badań 229
2. Efektywność techniczna gospodarstw zorientowanych na produkcję żywca przeznaczonego do dalszego chowu (grupa G1) 231
3. Efektywność techniczna gospodarstw zorientowanych na produkcję żywca przeznaczonego na ubój (grupa G2) 236
Podsumowanie i wnioski 242
Bibliografia 243

Powrót