Z dużą satysfakcją przyjęliśmy informację o nagrodzie Ministra Rolnictwa Pana Czesława Siekierskiego przyznanej Autorkom i Autorom publikacji pt. „Polska wieś i polskie rolnictwo - 20 lat w Unii Europejskiej" wydanej w IRWiR PAN. To głos środowiska obserwującego przemiany gospodarcze i społeczne, skupiony na wielowymiarowej analizie efektów, jakie dla polskiego rolnictwa i polskiej wsi przyniosło nasze członkostwo w Unii Europejskiej.

 

W kampanii przedakcesyjnej jednym z najgłośniej wyrażanych argumentów przeciwko wstąpieniu Polski do UE było wskazywanie na zagrożenia dla polskiego rolnictwa, które jakoby miało ponieść największe straty po akcesji. Było to jedną z przyczyn relatywnie gorszych wyników referendum przedakcesyjnego na wielu terenach wiejskich, szczególnie w Polsce Wschodniej, silniej zależnej od rolnictwa niż inne obszary kraju.

 

Rzeczywistość ostatnich 20 lat radykalnie obnażyła niesłuszność tych przewidywań. Wyniki badań potwierdzają, że po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej rolnicy odnieśli szczególnie duże korzyści - głównie dzięki Wspólnej Polityce Rolnej i otwartym dostępie do rynków UE. Obszary wiejskie doznały wyjątkowo szybkiego awansu cywilizacyjnego, a warunki życia ludności wiejskiej uległy radykalnej poprawie, także wskutek umiejętnego korzystania z Polityki Spójności. Nie sprawdziły się obawy, że przegramy konkurencję z wysokowydajnym rolnictwem europejskim. Polski sektor rolno-spożywczy okazał się wyjątkowo konkurencyjny, a Polska stała się jednym z najważniejszych eksporterów płodów rolnych i wyrobów przemysłu spożywczego na rynki międzynarodowe, w tym na wymagające rynki UE. Po 2020 r.  doświadczenia globalnej pandemii COVID19, która przerwała łańcuchy dostaw, a następnie wybuch pełnoskalowej wojny na Ukrainie w 2022 r., potwierdziły, że Europa musi opierać swoje bezpieczeństwo żywnościowe na własnej produkcji.  Dzisiaj oczywistym jest, że zarówno założenia Europejskiego Zielonego Łady, jak i Plany strategiczne WPR wymagają fundamentalnego przeglądu i rewizji. Dialog interesariuszy działających na rzecz wsi i rolnictwa, dotyczący pożądanej struktury wsparcia rolnictwa w Unii Europejskiej, w tym także w Polsce, musi być skoncentrowany na budowie zrównoważonego systemu produkcji żywności, rolnictwa odpornego na szoki pogodowe i rynkowe, neutralnego dla klimatu, efektywnie wykorzystującego zasoby naturalne oraz konkurującego na rynkach globalnych, funkcjonującego na żywotnych obszarach wiejskich.

 

20. rocznica wejścia Polski do UE to dobry moment na bilans zysków i strat. IRWiR PAN zaprosił dwudziestu naukowców i naukowczyń, którzy  w ramach swoich obszarów badawczych odpowiedzieli na pytania: jaki był stan wiejskiej gospodarki i żyjącego na wsi społeczeństwa u progu wejścia do Wspólnoty, jakie były oczekiwania w 2004 roku, jak się zmieniliśmy, co udało się osiągnąć przez te 20 lat, a czego zabrakło?

 

Publikacja dostępna jest tu: TUTAJ

lub w formie pliku PDF: „Polska wieś i polskie rolnictwo - 20 lat w Unii Europejskiej"

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Powrót