Publikacje
redakcja naukowa Krystian Heffner i Adam Czarnecki
 |
Drugie domy w rozwoju obszarów wiejskichWarszawa 2011, 184 s. cena: 30 zł |
Prezentowana książka ma charakter monografii i składa się z dziewięciu autorskich części, w których zanalizowano zakres i skalę zjawiska drugich domów w Polsce oraz scharakteryzowano cechy rozkładu przestrzennego w układzie regionalnym. Dokonano też syntetycznej oceny znaczenia drugich domów dla rozwoju obszarów wiejskich zarówno w odniesieniu do struktur lokalnych, jaki w kontekście kształtowania rozwoju regionalnego z uwzględnieniem czynników ekonomicznych i społeczno-kulturowych.
Tom otwiera oparte na szerokim przeglądzie literatury zagranicznej i krajowej opracowanie Adama Czarneckiego i Krystiana Heffnera, w którym dokonano przeglądu ujęć teoretycznych kwestii drugich domów (rozdz. 1). W następnym rozdziale Krystian Heffner przedstawia założenia badawcze, a w szczególności podstawowe cele i hipotezy oraz precyzuje obszar badania w sensie przestrzennym. Charakterystykę i analizę wymiaru ilościowego zjawiska drugich domów poprzedzono omówieniem rozumienia tego zjawiska w statystyce ogólnej autorstwa Izasława Frenkela (rozdz. 3).
W kolejnej części (rozdz. 4) omówiono skalę zjawiska i zróżnicowanie przestrzenne (Krystian Heffner), natomiast Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz dokonała w rozdziale 5 charakterystyki drugich domów, wychodząc od oddziaływań, powiązań i uwarunkowań przestrzennych ich lokalizacji. Niezwykle interesującym fragmentem książki jest analiza relacji ekonomicznych (kupno-sprzedaż) między właścicielami drugich domów a miejscowymi mieszkańcami zrealizowana przez Małgorzatę Twardzik (rozdz. 6).
W rozdziale 7 przedstawiono wpływ zjawiska drugich domów na rozwój ekonomiczny obszarów wiejskich (Adam Czarnecki i Krystian Heffner), a książkę zamyka Podsumowanie (także w wersji angielskiej) prezentowanych problemów (Krystian Heffner), uzupełnia zaś wykaz wykorzystanej literatury związanej z tematem.
Badania przeprowadzono w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego: Znaczenie drugich domów w rozwoju gospodarczym wsi (nr N N114 122935, afiliacja IRWiR PAN w Warszawie).
SPIS TREŚCI
Wstęp (Krystian Heffner, Adam Czarnecki) 9
Rozdział 1. Zjawisko drugich domów w ujęciu teoretycznym (Krystian Heffner, Adam Czarnecki) 13
Wprowadzenie 13
1.1. Determinanty rozwoju zjawiska drugich domów 16
1.2. Pojęcie, definicje drugich domów 18
1.3. Czynniki lokalizacyjne drugich domów 20
1.4. Drugie domy a lokalna gospodarka 24
1.5. Drugie domy a kwestie społeczno-demograficzne 29
1.6. Drugie domy a środowisko przyrodnicze (krajobraz) 32
Podsumowanie 35
Rozdział 2. Znaczenie drugich domów w rozwoju obszarów wiejskich. Założenia badawcze: cele, hipotezy, obszar badania (Krystian Heffner) 37
Rozdział 3. Drugie domy w badaniach GUS (Izasław Frenkel) 45
3.1. Źródła danych i podstawowe definicje 45
3.2. Charakterystyka drugich domów w świetle danych NSP 2002 48
3.3. Charakterystyka drugich domów według badań turystyki i wypoczynku 62
Podsumowanie 64
Rozdział 4. Zakres i zróżnicowanie przestrzenne zjawiska drugich domów (Krystian Heffner) 69
Wprowadzenie 69
4.1. Wymiar ilościowo-przestrzenny zjawiska drugich domów na wsi 70
4.2. Drugie domy – podejście regionalne 75
4.3. Drugie domy a zasoby mieszkaniowe gmin wiejskich 78
Rozdział 5. Charakterystyka drugich domów (Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz) 89
Wprowadzenie 89
5.1. Położenie i charakterystyka obszarów badań 91
5.2. Charakterystyka drugich domów na podstawie badań 92
5.2.1. Odległość drugich domów od miejsca zamieszkania ich właścicieli 92
5.2.2. Usytuowanie drugich domów w miejscowości wiejskiej 95
5.2.3. Sposób wejścia w posiadanie drugiego domu 96
5.2.4. Wielkość działek letniskowych 97
5.2.5. Wielkość drugich domów 99
5.2.6. Wyposażenie drugich domów 101
5.2.7. Materiał ścian i dachu 102
5.2.8. Czas i sposoby korzystania z drugiego domu 104
Wnioski 106
Aneks. Zestawienia podstawowych charakterystyk drugich domów i ich właścicieli w przekroju badanych obszarów i gmin 109
Rozdział 6. Rodzaje relacji między właścicielami drugich domów a mieszkańcami wsi (Małgorzata Twardzik) 113
Wstęp 113
6.1. Charakterystyka właścicieli drugich domów i stałych mieszkańców wsi 113
6.2. Relacje handlowo-usługowe mieszkańców miejscowości z właścicielami drugich domów 116
6.3. Relacje handlowo-usługowe właścicieli drugich domów na lokalnym rynku 120
6.4. Kupno – sprzedaż – darowizna domu/działki – deklaracje mieszkańców wybranych miejscowości 128
Rozdział 7. Wpływ zjawiska drugich domów na rozwój obszarów wiejskich (Krystian Heffner, Adam Czarnecki) 131
Wprowadzenie 131
7.1. Drugie domy w ocenie władz lokalnych 132
7.2. Wpływ drugich domów (z perspektywy ich właścicieli) na lokalną gospodarkę 143
7.3. Wpływ drugich domów (z perspektywy stałych mieszkańców/ludności wiejskiej) na sytuację społeczno-ekonomiczną ludności wiejskiej 153
Podsumowanie (Krystian Heffner) 163
Literatura 169
The second homes phenomenon – final remarks (Krystian Heffner) 179
