Integracja zasobów kapitału naturalnego z Systemem Rachunków Narodowych

W ramach projektu prowadzone będą prace nad integracją zasobów kapitału naturalnego do Polskich Rachunków Narodowych. System ten posiada wskaźniki informujące o stanie rozwoju ekonomicznego kraju. Produkt krajowy brutto (PKB) jest jedną z głównych zmiennych i ukazuje on, między innymi, stan dobrobytu kraju i poziom rozwoju ekonomicznego społeczeństwa. Niestety PKB jest bardzo niedoskonałym miernikiem tych zjawisk gdyż nie ujmuje wielu aspektów jakości życia oraz zasobów naturalnych, w tym nadmiernego wykorzystania lub degradacji lasów, wód, minerałów, żywych zasobów wodnych oraz stopnia zanieczyszczenia powietrza. Przez wiele lat prowadzone były międzynarodowe prace nad stworzeniem ram dla integracji kapitału naturalnego z Systemem Rachunków Narodowych. Przyjęty przez Komisję Statystyczną ONZ w 2012 roku System Rachunkowości Środowiskowo-Gospodarczej (SEEA) był pierwszym zaakceptowanym przez międzynarodowe forum standardem dla rachunkowości łączącej dane ekonomiczne z informacją o stanie środowiska .Głównym celem pracy było stworzenie nowego narzędzia ekonomicznego służącego do analiz sprzężeń zwrotnych zachodzących między gospodarką a środowiskiem w oparciu o zintegrowane rachunki ekonomiczne (reprezentowane przez System Rachunków Narodowych) z rachunkami środowiskowym (reprezentowanymi przez SEEA). Dzięki temu w analizach ekonomicznych można było uwzględniać to w jaki sposób działania ekonomiczne ingerujące w środowisko (np. inwestycje drogowe) z jednej strony poprawiają poziom życia z drugiej jednak uszczuplają zasoby kapitału naturalnego. Jeśli nie bierze się pod uwagę sprzężeń zwrotnych tj. ingerencji ekonomii w środowisko oraz skutków ekonomicznych malejących zasobów naturalnych to analizy błędnie pokazują rachunek korzyści i strat takich przedsięwzięć, a w konsekwencji prowadzą do błędnych decyzji w polityce gospodarczej i środowiskowej. Problem z dotychczasowym podejściem ekonomistów do tematu polega na tym, że o ile uwzględnia się wartość dóbr i usług dostarczanych przez te naturalne zasoby o tyle nie bierze się w pełni pod uwagę trwałego ich uszczuplania następującego wraz z ich eksploatacją. Stąd często analizy różnych polityk mających wpływ na środowisko nie są w pełni oszacowane pod względem ekonomicznym. Integracja tych rachunków ma duże znaczenie dla modelowania ekonomicznego z użyciem modeli ekonomicznych z rodziny Modeli Równowagi Ogólnej (CGE). Są to modele, które za pomocą równań matematycznych i założeń ekonomicznych w uproszczony sposób przedstawiają zależności danej gospodarki -między konsumentami, producentami, rządem. Innymi słowy, jest to makieta gospodarki, taka makieta jaką można spotkać w budynku, który ma powstać i architekci przedstawiają go na początku za pomocą uproszczonego modelu w przybliżeniu dużej skali. Bazą danych dla tych modeli są właśnie Rachunki Narodowe (konkretnie tak zwane tablice przepływów międzygałęziowych) dzięki nim „makieta" staje się ruchoma, tzn. wprowadzając „na niby" różne scenariusze działań ekonomicznych -np. budowa autostrady przez tereny zalesione - można zaobserwować jaki to będzie miało wpływ na rozwój danego terenu gdzie ta inwestycja ma miejsce. Jednak do tej pory baza ta nie zawierała sprzężeń zwrotnych między gospodarką a środowiskiem więc wyniki nie uwzględniały ważnych aspektów uszczuplania tych zasobów o których była mowa. Zatem przeprowadzone badanie wesprze również proces wyznaczania kierunków polityki i wybierania narzędzi polityk w oparciu o badania naukowe. Zanim poczynione zostaną wielkie inwestycje będzie można w przybliżeniu ocenić ich skutki ekonomiczne i koszty środowiskowe.