Tytuł:

Symbole w interakcji

Autor:

Elżbieta Hałas

wyd.:

Oficyna Naukowa, Warszawa 2001, ISBN 83-88164-39-2

 

Publikacja stanowi zbiór studiów i szkiców, które łączy zagadnienie społecznej genezy i funkcjonowania symbolizmu. W postaci analizy polityki symbolizacji są tu rozwijane wcześniejsze zainteresowania problemami demokratycznych i  obywatelskich inspiracji w socjologii, a także zjawiskiem konwersji jako przejawem kontroli symbolicznej w zachowaniach zbiorowych.

 

 

SPIS TREŚCI

 

 

Przedmowa

 

Symbole w teorii socjologicznej

 

W kierunku socjologii procesów symbolicznych

-        Symbolizm osią syntezy. Korekta przeracjonalizowanej koncepcji społeczeństwa. Poza autystyczną teorię sym­bolu. Symbolizm w działaniu zbiorowym.

lnterakcjonizm symboliczny wobec problemu homo aestimans

-        Homo reciprocus. Homo symbolicus. Homo faber. Problem homo aestimans. Aksjologiczny wymiar znaków i symboli.

Konstruowanie wartości społecznych. Kulturalistyczna kon­cepcja Floriana Znanieckiego.

-        Realność kultury. Rzeczywistość konkretna. Rzeczy i wartości. Osobowość kulturowa. Kulturowe podstawy komunikacji i współpracy. Wartości społeczne

Afektywne społeczeństwo: sentymenty i interakcje symbo­liczne

-        Rozbieżność wartości i problem porozumienia. Rela­tywna racjonalność działań społecznych. Emocje jako zjawisko społeczne i symboliczne. Doniosłość kultura­listycznego podejścia do sentymentów społecznych.

Krąg socjologów w Columbia University (1929-1950) a inter­akcjonizm symboliczny

-        Zapomniany rozdział socjologii lat międzywojennych. Rywalizacja między szkołą chicagowską a Columbią MacIvera program socjologii humanistycznej. Debata metodologiczna

Temporalność i rozumienie zjawisk społecznych. Koncepcje Roberta M. MacIvera

-        Czas i społeczeństwo. Rozwinięcie Verstehen: jakość czasu społecznego. Odmiany temporalności: wydarzenia, procesy i trwanie obiektów. Temporalność działa­nia.

Działanie symbolu. Założenia teorii Pierre’a Bourdieu

-        Poststrukturalistyczna teoria języka. Władza symbo­liczna.

Polityka symbolizacji w ujęciu Pierre’a Bourdieu a interakcjo­nizm symboliczny

-        Zadania iuterpretacyjne. Konstrukcje pojęciowe. Społeczny system symboliczny. Polityka praktyk symbolicznych. Rytuały instytucjonalne

 

Symbole i cywilizacja

 

Proces cywilizacyjny w poglądach Floriana Znanieckiego

-        Badanie cywilizacji. Trwanie i rozwój kultury. Społeczne zjednoczenie ludzi. Społeczna integracja kultury.  Uniwersalizacja procesu cywilizacyjnego

Intymne wartości domu

-        Intymność w życiu codziennym. Rodzina jako intymna całość. Doświadczenie domu.  Intymne stosunki w rodzinie

Małżeństwo a kulturowe modele miłości

-        Racjonalność i irracjonalność stosunków społecznych. Relacja małżeńska a relacja miłości. Rozszerzenie ide­ału miłości erotycznej na małżeństwo i wynikające z tego zagrożenia

Thomas S. Eliot o etosie chrześcijańskim w społeczeństwie ponowoczesnym

-        Wpływ socjologii chrześcijańskiej. Kultura a religia. Krytyka liberalnej demokracji. Idea społeczeństwa chrześcijańskiego

 

Symbole i demokracja

 

Interakcjonizm symboliczni a idea demokracji.

-        Ruch reformy społecznej. Trzy znaczenia pojęcia „de­mokracja” według George’a H. Meada. Reforma spo­łeczna i demokracja. Obywatelska socjologia Herberta Blumera

Wychowanie do demokracji w ujęciu Floriana Znanieckiego

-        Współpracująca grupa podstawą demokracji. Krytyka finalistycznej organizacji społecznej. Nowa edukacja dla demokracji.

Tożsamość kulturowa a konflikty międzygrupowe

-        Tożsamość i różnica kulturowa. Opozycja międzygru­powa. Fazy wrogiego antagonizmu.

Dialog jako model interakcji różnych kultur narodowych

-        Naród jako wspólnota kulturowa. Ważność kultur naro­dowych w świecie ponowoczesnym. Problem koordynacji oddziaływań między narodami. Dialog jako model interakcji narodów.

Pomniejszy język polski w Europie

-        Europejskie niedoistnienie kultury polskiej. Le canal d’Ingarden. Widzenie Eliota.

Transformacja w wyobraźni zbiorowej

-        Transformacja symboliczna. Etyka dyskursu publicz­nego. Anestezja symbolu. Amnezja po anestezji. Kres transformacji - liberalna demokracja

 

Bibliografia

Indeks osób

Nota bibliograficzna

Contents

 


Powrót do: Procesy cywilizacyjne: prognozy, diagnozy, antycypacje
Opracowała: I. Bukraba-Rylska