Publikacje
Jarosław Domalewski, Piotr Mikiewicz
![]() |
Młodzież w zreformowanym systemie szkolnym(Young People in the Reformed School System)Toruń-Warszawa: 2004, 150 s., tab. Wydawca: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk ISBN 83-85369-70-8 |
Książka zawiera próbę analizy pierwszych efektów wdrażanej od 1999 roku reformy systemu edukacji w Polsce. Materiał źródłowy pochodzi z badań zrealizowanych wśród ogółu uczniów klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych (4069 osób) regionu toruńskiego, uznawanego pod względem szeregu charakterystyk za przeciętny w skali kraju.
Wyniki badań wskazują, iż wprowadzenie systemu zewnętrznego oceniania nie przyczyniło się do wyrównania szans edukacyjnych młodzieży pochodzącej ze środowisk społecznie upośledzonych. Młodzież z niższych warstw społecznych straciła na wprowadzeniu egzaminów gimnazjalnych, gdyż poziom jej osiągnięć często jest niższy niż poziom ocen szkolnych. W przypadku młodzieży z rodzin o wysokim statusie społecznym występuje odwrotna prawidłowość.
Od początku lat dziewięćdziesiątych zmianie ulegała struktura szkolnictwa średniego. W okresie reformy procesy te zyskały na sile. Obecnie 90% absolwentów gimnazjum kontynuuje naukę w szkołach maturalnych, a jedynie 10% w zasadniczych zawodowych. Konsekwencją tych zmian jest oświatowa, kulturowa i społeczna marginalizacja młodzieży w zasadniczych szkołach zawodowych. Jednocześnie szkoły maturalne tego samego typu ulegają wewnętrznemu zróżnicowaniu. Dotyczy to w szczególności liceów ogólnokształcących, wśród których funkcjonują również niczym nieróżniące się pod względem składu społecznego czy umiejętności edukacyjnych uczniów od liceów profilowanych czy techników zawodowych.
Spis treści
- Przedmowa (Krystyna Szafraniec)
- Wprowadzenie
- Rozdział 1. Efekty funkcjonowania gimnazjum
- 1.1. Status społeczny rodziny pochodzenia a osiągnięcia uczniów na egzaminach gimnazjalnych
- 1.2. Środowisko zamieszkania a osiągnięcia uczniów na egzaminach gimnazjalnych
- 1.3. Relacje między wewnątrz- a zewnątrzszkolnym systemem oceniania
- 1.4. Podsumowanie
- Rozdział 2. Selekcje szkolne na progu szkoły ponadgimnazjalnej
- 2.1. Dynamika zmian struktury szkolnictwa średniego w rejonie toruńskim
- 2.2. Wyniki uczniów na egzaminie gimnazjalnym a typ szkoły ponadgimnazjalnej
- 2.3. Oceny szkolne a typ szkoły ponadgimnazjalnej
- 2.4. Zróżnicowanie wewnętrzne poszczególnych typów szkól
- 2.5. Podsumowanie
- Rozdział 3. Selekcje społeczne w szkolnictwie ponadgimnazjalnym
- 3.1. Wpływ wykształcenia rodziców I statusu społecznego rodziny pochodzenia uczniów na selekcje szkolne
- 3.2. Miejsce zamieszkania a umiejscowienie w strukturze edukacji ponadgimnazjalnej
- 3.3. Skład społeczny szkól ponadgimnazjalnyeh
- 3.4. Skład społeczny poszczególnych kategorii szkól wydzielonych ze względu na kompetencje uczącej się w nich młodzieży
- 3.5. Skład społeczny szkól ponadgimnazjalnyeh a miejsce zamieszkania uczniów
- 3.6. Podsumowanie
- Rozdział 4. Aspiracje edukacyjne i życiowe młodzieży
- 4.1. Rozkład aspiracji edukacyjnych młodzieży
- 4.2. Wpływ statusu społecznego rodziców na plany edukacyjne młodzieży
- 4.3. Aspiracje edukacyjne a wynik na egzaminie gimnazjalnym i oceny szkolne
- 4.4. Aspiracje edukacyjne młodzieży w zależności od umiejscowienia w strukturze edukacji ponadgimnazjalnej
- 4.5. Planowany status społeczny
- 4.6. Planowany status młodzieży w zależności od umiejscowienia w strukturze edukacji ponadgimnazjalnej
- 4.7. Miejsce zamieszkania a aspiracje edukacyjne i społeczne młodzieży
- 4.8. Podsumowanie
- Rozdział 5. Wyniki na egzaminach, oceny I kariery szkolne a płeć
- Zakończenie
- Aneks
- Bibliografia
- O Autorach książki
- Condensation